Người Philippines học tiếng anh như thế nào?
Gần 30% trẻ em Philippines chưa từng đến lớp hoặc tốt nghiệp tiểu học, nhưng nước này giỏi tiếng Anh thứ ba châu Á, hơn hẳn Việt Nam hay Nhật Bản, Hàn Quốc.
Trở về từ Philippines, nữ nhà báo Amy Chaves đã ấn tượng với trình độ tiếng Anh của dân chúng nơi đây và cho rằng các nước châu Á khác có thể học hỏi cách quốc gia này đã làm như thế nào:
Tôi vừa trở về từ Philippines nơi tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức bên cạnh tiếng địa phương. Điều này không có nghĩa là tất cả mọi người đều có thể hiểu và nói tiếng Anh, tuy nhiên những ai có thể nói thì họ giao tiếp một cách lưu loát. Tôi bị ấn tượng bởi một điều rằng có rất nhiều người Philippines chưa từng bước chân ra ngoài biên giới nhưng vẫn rất thành thạo tiếng Anh.
Theo bảng xếp hạng của Viện khảo thí Giáo dục Mỹ (Educational Test Service – ETS) dựa trên kết quả thi TOEFL năm 2010, Philippines xếp thứ 35 trên 163 quốc gia. Trong khu vực châu Á, chỉ Singapore và Ấn Độ là có kết quả cao hơn (lần lượt thứ 3 và thứ 19 trong danh sách). Còn các nước châu Á khác đều kém xa, ví dụ Việt Nam xếp hạng 73 trên 163, Thái Lan xếp hạng 75, Trung Quốc đứng thứ 105, Nhật Bản 135.
Kết quả môn tiếng Anh ở Philippines không phải có được hoàn toàn nhờ hệ thống giáo dục. Ở Nhật Bản, nhằm cải thiện trình độ tiếng Anh, nước này cố gắng đưa chương trình dạy vào cấp bậc tiểu học. Trong khi đó, ở Philippines, có tới 27,8% trẻ ở độ tuổi đến trường chưa bao giờ đi học tiểu học, hoặc đi học nhưng không không tốt nghiệp.
Sự tương phản giữa Nhật Bản và Philippines cho thấy khả năng nắm bắt môn tiếng Anh có thể không liên quan đến việc giáo dục ở trường từ sớm.
Vậy, đâu là nguyên nhân giúp Philippines lại giỏi tiếng Anh như vậy?
Thứ hai, khác với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc, Philippines coi tiếng Anh là một phương tiện để giao tiếp chứ không phải là một môn học. Bất chấp sự nở rộ của các trung tâm Anh ngữ cả cho người lớn lẫn trẻ em, Nhật Bản, Trung Quốc hay Hàn Quốc vẫn nằm ở nhóm thấp nhất trong bảng xếp hạng thành thạo Anh ngữ.Thứ nhất, Philippines đã nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì tiếng Anh – ngôn ngữ mà quốc gia này bắt buộc phải sử dụng khi bị Mỹ đô hộ giai đoạn 1898-1946. Người Mỹ đã gieo hạt mầm đầu tiên, còn người Philippines đã thành công trong việc tập trung nguồn lực để duy trì thứ ngôn ngữ này sau khi Mỹ rời đi.
Tại Philippines, sự thành công bắt nguồn từ cách tiếp cận của người dân với việc học, không chỉ riêng phương pháp dạy. Tiếng Anh không chỉ được dạy ở trường, mà phần đông dân chúng nhìn thấy được sự cần thiết phải biết tiếng Anh bên ngoài lớp học.
Những tấm biển báo bằng tiếng Anh có mặt khắp nơi ở Philippines, không chỉ nhằm phục vụ khách du lịch. “Don’t block the driveway” (đừng chắn đường), một tấm biển trên đường phố Cebu viết. Một ngôi nhà khác ở vùng nông thôn treo biển “house for sale” (bán nhà) và ai cũng hiểu. Bảng tên công ty, biển báo, biển quảng cáo đều viết bằng tiếng Anh. Ai cũng có cơ hội được học tiếng Anh thông qua trải nghiệm cuộc sống hàng ngày.
Khi tôi bước chân lên một chiếc taxi ở Manila, người tài xế đang nghe bản tin radio bằng cả hai thứ tiếng Anh và Philippines về một vụ tai nạn xe bus. Trên TV cũng phát bản tin trong nước, ngoài nước bằng song ngữ. Không có phần dịch khi phát tin tiếng Anh như chúng ta nhìn thấy ở nhiều nước châu Á khác.
Các trường đại học trong khu vực châu Á có thể noi gương Philippines về cách họ đã thu hút sinh viên quốc tế như thế nào. Theo đó, tất cả trường đại học hàng đầu đều dạy bằng tiếng Anh. Nhờ đó, Philippines thu hút một lượng lớn sinh viên từ Iran, Libya, Brazil, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản. Sinh viên đến đây vừa được học bằng tiếng Anh mà chi phí lại rẻ hơn nhiều so với việc đi du học ở Anh, Mỹ hay Australia.
Nói chung, việc học một ngôn ngữ thứ hai đòi hỏi nhiều quyết tâm. Xem tiếng Anh như một môn học ở trường là chưa đủ. Các quốc gia châu Á muốn cải thiện trình độ tiếng Anh nên cân nhắc xem tiếng Anh là một ngôn ngữ của giới công sở, là phương tiện giao tiếp thay vì chỉ dạy ở trường.
Tổng hợp
